tetrahedron_ee9b9a9c39.png

Tetrahedron

Hoog, hoger, hoogst. In de wereld van offshore-windenergie is niet het belangrijkst hoe zwaar je kunt tillen, maar hoe hoog. De nieuwste generatie windturbines is enorm en vraagt om constructies die deze op zee kunnen installeren. En dát hebben ze bij Tetrahedron tot in de puntjes uitgedacht. 

‘Rotterdam is dé offshore-haven van de wereld. Daar hoort onze kraan thuis.’
‘Vandaar dat we die hier willen bouwen met onze eigen, lokale netwerk. En hier in Rotterdam installeren op het schip.’ Aan het woord: Rick Markestein (senior design engineer) en Wilco Stavenuiter (directeur).

Wilco en Rick zijn het erover eens: windturbines zijn dé belangrijkste troef in de energietransitie. Wilco: ‘Wij geloven in wat Frans Timmermans zegt (in 30 jaar 25 keer meer windmolens in Europese wateren, red.) en wij willen graag bijdragen aan die transitie. Dus wij gaan vol gas geven!’
Rick: ‘Met alle ervaring die we hebben willen we simpelweg doen waar we goed in zijn.’ Tetrahedron staat voor: driehoekige piramide. Zoals de driehoek bekend staat als sterke basis voor constructies (denk aan de Eiffeltoren) snap je dat het bedrijf niet zomaar voor deze naam gekozen heeft. Zeker als je het model van hun kraan nog eens aandachtig bekijkt.

De engineers van Tetrahedron bedachten en patenteerden een baanbrekend concept voor een nieuw type kraan. Eentje die straks tot wel 200 meter hoogte kan reiken om de allernieuwste windmolens op zee te installeren. Hun aanwezigheid op RDM heeft als bijkomend voordeel dat ook talent dichtbij zit. Engineers van de TU Delft en studenten van de Hogeschool Rotterdam zijn altijd in de buurt. Rick: ‘Het onderwijs is belangrijk voor ons. Daar hebben we goede stagiairs vandaan om met ons mee te denken. RDM is natuurlijk ook een speeltuin voor jongens en meisjes de techniek mooi vinden.’  

Van die nieuwe grote windturbines is er in de hele wereld slechts één werkend testmodel. En die staat in… Rotterdam! Om precies te zijn op de Maasvlakte II, op land dus. ‘Dat kan geen toeval zijn’, lacht Wilco. ‘Maar die molens moeten dus straks in zee komen te staan. En daar is een passende kraan voor nodig die daarheen gevaren kan worden.’
Rick: ‘Daar hebben we goed over nagedacht, waarbij het geheim is dat we niet groter bouwen, maar hoger. En dat is echt iets anders.’  

Wat dat echte geheime dan is, is natuurlijk een technisch verhaal. Maar daar weten de grote energiebedrijven wel raad mee. De aanvragen komen inmiddels van over de gehele wereld binnen. Tetrahedron heeft hier dus iets bijzonders in handen. En helemaal omdat ze het met Nederlandse, waarvan de meeste Rotterdamse, partners opzetten. Wilco: ‘Het is echt heel spannend. Wij werken in een big boys-industrie en zijn zelf een klein jongetje, maar wel met internationale patenten, met slimme software en heel veel aandacht. Groter worden doen we graag samen met lokale partners.’

‘De kraan die we hebben ontwikkeld kost afhankelijk van de uitvoering 15 tot 50 miljoen euro. Dus de investering moet wel duurzaam kostenefficiënt zijn. Het mooie is, windenergie is subsidievrij geworden. Dat is een groot voordeel. Dus ik durf wel te zeggen dat dit een revolutie gaat worden. Maar we hebben wél haast.’ Haast omdat de productie van zo’n kraan van contract tot oplevering zomaar twee jaar duurt. En de concurrentie zit ook niet stil. Maar Rick en Wilco hebben er vertrouwen in. Bijna tegelijkertijd: ‘Onze doelstelling sluit naadloos aan op die van Rotterdam: Make it happen!’  

Je vindt Tetrahedron op de Klinknagelstraat 2, op RDM in het Rotterdam Makers District.


large_tetrahedron.png

medium_tetrahedron.png

small_tetrahedron.png

thumbnail_tetrahedron.png

tetrahedron.png

zepp-solutions.png

Zepp.solutions

Jan Bot is een van de vijf founders van zepp.solutions, specialist op het gebied van brandstofcelsystemen op basis van waterstof. Ze ontwikkelen, produceren en integreren deze emissievrije systemen voor diverse vormen van transport. Hiermee helpen ze bedrijven te verduurzamen, daar waar die misschien niet eens dachten dat het kon.

Op RDM vind je de testlocatie pal naast het Innovation Dock. 

De afdeling business development en finance, dat is Jans terrein. Zo bekleden de vijf ieder net andere posities, passend bij hun expertise. Deze groep ondernemers kent elkaar van de TU Delft waar ze tien jaar geleden een raceteam vormden. Ze bedachten en vervaardigden waterstofsportauto’s waarmee ze aan races deelnamen. Dat ging zo goed dat het ronderecord voor dit type voertuigen, dat coureur Jan Lammers in 2015 op de Nürburgring reed, tot op de dag vandaag niet verbeterd is. Ook reed hun wagen tot het einde toe mee met een race op topniveau voor “gewone” benzinewagens. Prestaties van formaat.

Jan Bot, die zelf als hobby met klassieke auto’s racet: ‘Wat wij deden was pure passie. We gingen er zo in op dat het wel eens ten koste van de studie ging. Dit hebben we vijf jaar gedaan en we hebben veel bereikt. Daar plukken we nu de vruchten van.’ Zelf studeerde hij technische aardwetenschappen aan de TU, het was vooral de liefde voor racen die hem in het team bracht. 

In maart 2017 startte zepp.solutions als bedrijf in Delft. Om precies te zijn in het bedrijfsverzamelgebouw van innovatieversneller Buccaneer. ‘We voelden dat we iets moois in handen hadden. Dit is onze kans, dachten we, en dat bleek al snel een succes.’

Een mooi voorbeeld is de yard-tractor die ze ontwikkelden voor Terberg, leverancier van gespecialiseerde bedrijfsvoertuigen. In oktober 2020 startten ze met het testen van de eerste concept-terminaltrekker op waterstof in de Rotterdamse Waalhaven. De tractor werkt tussen conventionele diesel-terminaltrekkers, trekt dezelfde lasten, en wordt op afstand gemonitord om een veelheid aan data te verzamelen. ‘Dit soort voertuigen zijn ideaal voor waterstoftoepassingen. Ze zijn 24/7 in bedrijf, hebben een hoge energiebehoefte en opereren met grote aantallen op één plek. Dus een oplaadstation is dan logistiek goed te benutten en financieel te verantwoorden.’ Inmiddels wordt de tractor ook op andere locaties getest, zoals de haven van Antwerpen.

‘Voor veel vermogen en energie moet je naar waterstof, met batterijen red je het niet. Zeker niet als je voor zero emission gaat. Denk ook aan vrachtwagens en zeeschepen. Proefdraaien en demonstraties geven met onze op waterstof aangedreven conceptvoertuigen is belangrijk, om aan het bedrijfsleven kenbaar te maken dat dit soort mogelijkheden er zijn bij het zoeken naar verduurzaming.’ 

Twee jaar geleden begon zepp.solutions een project met de Rotterdamse Watertaxi. Want het zou toch mooi zijn als dat ook zonder uitstoot kan, vindt Jan. ‘Het casco is nu gebouwd, begin volgend jaar gaan we de vaart in als testcase.’

Een ander spannend project is wat ze met Schiphol en KLM gestart zijn, een waterstofsysteem om schone voeding te leveren aan stilstaande vliegtuigen. Een mooi alternatief voor de vele dieselaggregaten die daar nu volop draaien, aangezien puur water de enige uitstoot is bij waterstof.

Terberg, Schiphol, KLM. Dat zijn al grote namen. ‘Ons proof-of-concept heeft zich met het raceteam al in de praktijk bewezen. Vandaar dat we direct klanten zochten die de nodige financiën hebben, en we niet meteen achter investeerders aangingen. Wel werken we met beschikbare subsidies voor dit soort vergroeningstrajecten. Als we gaan opschalen sluit ik niet uit dat we later alsnog investeerders gaan zoeken. Hoewel de kosten nu snel omlaag gaan en door onze modulaire aanpak dit opschalen goed uitvoerbaar is.’

‘In het centrum van Delft wil je niet knutselen met brandbare stoffen. We gingen dus op zoek naar een betaalbare en ruime testlocatie voor brandstofcelsystemen. Die vonden we hier via het Havenbedrijf en ligt voor ons heel gunstig, in een aansprekende omgeving. Innovatief en representatief.’       

‘We zijn nu met vijftien man, maar eigenlijk al op zoek naar een grotere locatie. Het liefst waar we alles op één plek hebben. Wie weet hier. Het is mooi om op RDM, met de Watertaxi om de hoek, een waterstofbubbel te creëren. Het zou ook zomaar M4H kunnen worden. We gaan zien.’     

De ambitie van de vijf jonge ondernemers is ernaar: Europees marktleider worden, zo hoog ligt de lat. Met als expertise en USP dat zepp.solution het hele systeem rond waterstof beheerst, gaan ze een heel eind komen.   

large_zepp-solutions.png

medium_zepp-solutions.png

small_zepp-solutions.png

thumbnail_zepp-solutions.png

230306_151658_EF_V3_A7385_28e9b52db4-2.jpg

Concr3de

Als je binnenkomt in de Innovation Dock op de RDM vervalt je een gevoel van grootsheid. Duizenden vierkante meters aan bedrijvigheid, zware materialen en ingewikkelde installaties. Hier krijg je het gevoel: in Rotterdam dragen we een flinke steen bij aan de technologische vooruitgang van Nederland en de rest van de wereld.

Onze knapste koppen zitten hier – dat gevoel zeg maar. Powderhouses, zoals Eric Geboers van 3D-printermaker CONCR3DE het zou verwoorden. Zijn bedrijf, dat hij zes jaar geleden samen met compagnon Matteo Baldassari oprichtte, werkt namelijk met poeder. 

Poeder? Ja. Dat werkt ongeveer zo: van een bepaald materiaal (zoals metaal, cement, steen of keramiek) maak je poeder en dat leg je in een dun laagje in de printer. De printer plaatst daar een bepaald soort inkt op, en de chemische reactie tussen de inkt en het poeder creëert een verhard materiaal in de vorm die je hebt ontworpen. Bij CONCR3DE, gevestigd op een groot kavel achterin in de Innovation Dock, ontwerpen ze dit soort printers. ‘R&D-printers’, ook wel – research and development (R&D), onderzoek en ontwikkeling. Met de printers van CONCR3EDE kan je onderzoeken welke inkt en materiaalsoorten bij elkaar passen en wat die creëren. 

Eric: “Wij bouwen nu 3D-printers, van kleintjes tot hele grote, maar Matteo en ik zijn begonnen als architecten. We droomden van een soort architectuurmachine, waar je met een druk op de knop allemaal bijzondere bouwdelen uit komen rollen. Omdat we ook allebei een achtergrond hebben in gerecycled materiaal en in robotica, besloten we zes jaar geleden te gaan experimenteren in bestaande 3D-printers. Dat werkte een beetje, maar niet echt goed. Toen realiseerden we ons: om het echt goed te doen heb je een eigen printer nodig. Die zijn we gaan ontwikkelen, en nu verkopen we dus onze eigen onderzoeksprinters. Daarmee ontwikkelen we technische materialen voor complexe bouwtoepassingen. Maar ook biomaterialen als zaagsel en reststromen. Heel veel van onze kennis zit ‘em in de vraag hoe je een specifieke type materiaal uit zo’n printer kunt krijgen. Dat gaat om hoe je je inkt maakt, hoe je je poeder maakt en hoe je dat vervolgens bij elkaar brengt op allerlei manieren.” 

Ieder materiaal heeft een andere chemische reactie met de inkt nodig, en daar onderzoek naar doen is de passie van Eric en Matteo. Ze hebben intussen 23 mensen in dienst die daar allemaal hun steentje (of keramiekje) aan bijdragen. “Ja, het gaat echt goed. We zijn flink gegroeid in de afgelopen twee jaar. Er zijn twee of drie bedrijven in de wereld die op deze manier printers verkopen, maar in Nederland zijn we uniek.” Dat zit in de duurzame, gerecyclede materialen die CONCR3DE gebruikt en de kennis die ze graag delen met geïnteresseerden. In tegenstelling tot andere printerfabrikanten: “Als je kijkt naar onze concurrenten; die zijn groter, maar enorm gesloten en houden de kennis voor zichzelf. Bij ons mag je langskomen en testjes doen, we delen onze kennis graag. Die houding in combinatie met de verkoop van de R&D printer, waarmee je dus onderzoek doet, zorgt ervoor dat we met klanten en onderzoeksinstellingen makkelijk samenwerken. En dat we heel gericht kunnen ontwikkelen; als een klant met een probleem zit, proberen we die specifiek voor hen op te lossen.”

En van de redenen voor die pijlsnelle groei is de RDM en de Innovation Dock. “Omdat we zo snel groeiden hebben we veel rondgekeken naar goede plekken om ons te vestigen. Maar het feit dat we in deze hal van twee personen naar 23 konden groeien, is zo fijn en bijzonder. En daarbij; als je hierbinnen komt als klant is het wel even wat anders dan een kantoortje langs de snelweg. Iedereen staat bij binnenkomst in de hal toch wel even te kijken van ‘oh wow, wat cool’. De waarde daarvan onderschatten mensen soms, denk ik. Zo’n entree voegt echt wat toe aan je bedrijf.” 

“We kennen de andere bedrijven ook, de kennis hier is natuurlijk enorm gevarieerd en spannend. Wij zitten best wel specifiek in een niche, dus we werken niet per se veel samen met de andere bedrijven, maar wel bijvoorbeeld met Hogeschool Rotterdam en Techniek College Rotterdam. We vinden er onze stagiaires en we kunnen de machines die ze hebben gebruiken voor testjes. Ja, de bedrijvigheid op de RDM is enorm waardevol.” 

Een collega van Eric pakt een skateboard en sjeest ervandoor. “We hebben aan de andere kant van het gebouw nog een kavel, met een skateboard ben je daar gewoon sneller. En de gietvloer is heel geschikt voor skateboards”, lacht Eric.  

_Fotografie door Eric Fecken_

RDM Rotterdam

Tetrahedron

Lees ook

Concr3de

Zepp.solutions